حاج محمد صالح مباشر

حاج محمد صالح مباشر فرزند محمود (۱۳۵۱ـ۱۲۵۰) در دوره پهلوی کدخدای روستای کوخرد واقع در بخش کوخرد شهرستان بستک استان هرمزگان ایران بود. وی یکی از بازرگانان معروف کوخرد بود و همچنین صاحب قلم نسخی بود. حاج محمد صالح مباشر در دوران حکومت پهلوی، مباشر (کدخدا) شد و در روزگار دوران ظلم و حکم خوانین بستک برچیده شد.

حاج محمد صالح مباشر

خوشنویسی

حاج محمدصالح با مرکب و یا دوات و قلم کوپی (نوعی قلم که از چوب نی ساخته شده بود) نامه می‌نوشت و گاهی اوقات هم با پَر مُرغ (ریش) کار نوشتن را انجام می‌داد. قلم‌های نی از درختی که بزبان محلی کتُه می‌گویند می‌تراشیدند، وی با دست خودشان این قلم‌ها را تهیه می‌کرد.

مردم برای داد وستد و برای نوشتن نامه، سند و املاک به نزد او می‌رفتند و به قضاوت بین مردم معروف بودند.

کدخدایی

مردم در اثر اعتماد واحترام واعتقاد به حق گویی و صداقت ایشان به نزدش می‌رفتند واختلاف بین آنان در خانه ایشان حل و فصل می‌شد. با وجود حاج محمد صالح مردم به مراکز دولتی و به پاسگاههای ژاندارمری کمتر احساس نیاز می‌کردند، و تمام مشکلات در خانه کد خدا حل و فصل می‌شد.

کشاورزی و تجارت

کدخدا مالک کشتزارهای گسترده‌ای بود، این اراضی به وسیله چاه چرخ گاوی (گاو و گوچه به لهجهٔ محلی) آبیاری می‌شده‌است. آثار چاه کدخدا حاجی محمد صالح مباشر تا زمانی که من به خاطر دارم هم وجود داشته‌است. این چاه در جنوب کُور اَرمَنی و در جنوب شرقی جاخرمن کرتو واقع بود و دشت جوکار آن تا دشت پاراو ادامه داشت، و در دشت وسیع آن جو و گندم و محصولات پاییزی و تابستانی می‌کاشتند. درآن زمان ۳۰ حلقه از این نوع چاه‌ها در کوخرد دایر بوده‌است و به وسیلهٔ چرخ گاوی از آنها بهره برداری می‌شده‌است و از آب شیرین آنها سبزیجات زیادی به دست می‌آمده‌است، چناکه شاعر می‌گوید:

چاه عالی با سه بند از گاو نر

می‌کشیدند آب زلال، چون شکر

به گفتار شاعر بزرگ و معاصر کوخرد «ملای ارباب» در آن زمان به کوخرد: بغداد گرمسیر فارس می‌گفتند.

هنوز در زیر ده آثاری از این گونه چاه‌ها به چشم می‌خورد و چاه مذکور به نام چاه محمد صالح مباشر معروف بوده‌است. اراضی مذکور از طرف جنوب دهستان کوخرد واقع بود.

در زمان قدیم کار و کاسبی مردم محل از چاه و چارواداری بود و تنها شمار اندکی از مردم دکان خرده فروشی داشتند. از جمله این دکان داران: حاج محمد صالح مباشر، عبدالرحیم شرف الدین، احمد گرگ و حاج یوسف جعفر بودند.

ایشان در سال ۱۲۵۰ یا ۱۲۵۱ در کوخرد دیده به جهان گشودند و تعالیم دینی خودرا در مکتب خانه‌های کوخرد فرا گرفتند و صاحب قلم نسخی و نویسنده مرموقی درآمدند. وی حدود ۱۰۱ سال عمر آورد و در سال ۱۳۵۱ یا ۱۳۵۲ خورشیدی درگذشت.