قیس و لیلی العامریه (شعرى از استاد محمديان كوخردى )

قیس و لیلی العامریه

(داستان عشق ليلى مجنون)

(شعر: از استاد محمديان كوخردى )

«تشکر وقدردانی از مردم مهربان کوخرد»

سلام خدمت همشهریان عزیز وگرامی، و عرض ادب وتشکر از مردم مهربان کوخرد، واز آنجا که هم اکنون آقای محمدیان در فتره نقاهت Convalescence هستند، وقدرت برای نوشتن ندارند، وبدرخواست دوستان و جویای احوالپرسی از پدر بزرگوارم ، تصمیم گرفتم بعضی از مقاله‌های پیشین ایشان (مقاله‌های مختاره) خدمت همشهریان عزیز تقدیم نمایم، امیدوارم بتوانم قسمت کوچکی از زحمات ایشان را جبران کنم، همچنین از همشهریان عزیزم خواستارم برای پدر بزرگوارم دوعا کنند.

التماس دعاء خير

التماس دعا خير

التماس دعاء خيرء

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

*از سرى أشعار شاعر:محمدمحمديان كوخردى.

(شعر: از استاد محمديان كوخردى )

قیس و لیلی العامریه

(داستان عشق ليلى مجنون)

رَعـــد و بَـــرق و نَـــم نَـــم بـــاران

نـغـمـهٔ شـعـر و صَــفـای یـاران

جُـوشِش چَشمـه‌هـای سایَـه دُوه

تـیـغ خــورشیـد در قُـلــهٔ کــوه

لب رودخـانـه جـنـگلـی بـود تـاریـک

نَـخـل‌هـای بُـلـنَـد و بَس بـاریـک

مُــــرغَـــکــان مُــــهــاجـِـــر دریـــا

لَب رودخـانـه مـی‌کنند غَــوغــا

بـــال در بــــال هَـــــم، رَوان آفـــاق

مـــی‌پـَـریــدَنـــد، کـاف تـا کـاف

دَر آن شــــب تـــاریـــک و یَــلـــدا

قَـمَـــر از پُـشـت أَبــرَهـــا پـیــدا

قـصــهٔ عـشـق و وصـال مـحـبـوب

دل پُـرحَسرَت و عاشق معشوق

«قیس(1) و لیلی» عـاشِق شیـدا

گشت او «مجنون» زعشق لیلی

مسکن «مجنون» در دامن کـوه‌ها

عشق بی باک وُ عِفَت «لیلی»(2)

لـیـک او مَـفـتُـون بـه حُب «لیلی»

زان جِهَت یافت، به «مجنون لیلی»

نـغـمـه‌هـای عـاشـقانــه چُــوگُـل

هــی بـنــالـــد چُــو نَـــوای بـلبـل

صـوت از نَـظـم و نَـوای «مجنون»

هَـــم هَــوای دل شاعــر مَــوزُون

نـالـهٔ «مجنون» چُـو پیچید در کوه

دل سنگ از این غَـم آمَد به سُتوه

ناله‌های دِلِ «مجنون» بوده أست

«قیس» بَرتُربَت «لیلی» دیده أست

دید رُخسار (۳) «لیلی» چون ماه

رَفـت «مجنون» در آن کــوه سـیاه

قبر ایشان در کوه نجد(4) و یمن(5)

عشق شان هَمچُو شیرین و کُوهکَن

زَدَه بــانَـبـض حَـبـیـبـش پـیــونــد

گـشـتـه مَـدفُـون در آن کـوه بُلَنـد

بَــرسَـرِ تُـربَـت «لیلی» مـجـنـون

کلبـه أش گشته سیاه و مَحـزُون

هَمـه از بیحـاصِلـی و بـی ثَمَـری

کــه شُـد أَیام وحَـیاتَش سـپـری

روزگــار خُـــوش پـیـشـیـن یـاد آر

وَصـل آن «لیلی و مجنون» یاد آر

یاد این افسانه نَبُـودَش مَـقـصُـود

یـاد شاعـر بـدانـگـونـه که بـود

♣ محمـديـان ♣ بــه أمـیـد و آمــال

نـشـود عشـق جَـوانـان پـامـال

شعر از: محمد محمديان كوخردى.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

باتقدیم احترام، خواهرتان:

DR:Latifah
دکتر: لطیفه

http://www.sarzamineshaeran.blogfa.com/post-112.aspx

*******************

شعر از: محمد محمديان كوخردى.

بــیوگـرافی اســتاد مـــحمد محـــمدیان کــــوخـردی

http://www.salamkookherd.blogfa.com/post/1014

پی نوشت‌ها:

(۱) ـ قیس: (قیس بن الملوّح بن مزاحم بن عدس بن ربیعة بن جعده بن کعب بن ربیعة العامری) ، وی از طفولیت به دختر عموی خود (لیلی) محبت سرشاری داشت، هنگامی که باهم در کوه‌های نجد باهم به گوسفند چرانی مشغول بودند. پس از اینکه از عشق این دو دلباخته آگاه می‌شوند، پدر و مادر لیلی از ملاقات آن دو ممانعت می‌کردند، قیس دچار جنون (دیوانگی) شد و سر به بیابان گذاشت و با حیوانات محشور گردید. لیلی از دوری مجنون بیمار گشت و سرأنجام جان داد، وقتی خبر مرگ لیلی را به مجنون دادند به سر قبر معشوق رفت وآنقدر شعری را که دوست می‌داشت خواند وندبه کرد تا همانجا بمرد و به معشوق پیوست، و او کنار قبر لیلی به خاک سپرده شد.(*) وی از بطون قبیلهٔ هوزان بود، وبین سالهای (۶۴۵ م - ۶۸۸ م) می‌زسیت، یکی از شاعران عزل عرب ودلباخته لیلی العامریة.

قیس چنين مى گويد :

تذکرت لیلی والسنین الخوالیا		وأیام لا اعدی علی الدهر عادیا
أعد اللیالی لیلة بعد لیلة		وقد عشت دهرا لا أعد اللیالیا
أمر علی الدیار دیار لیلی		أقبل ذا الجدار وذا الجدارِ
وما حب الدیار شغفن قلبی		ولکن حب من سکن الدیار

(۲) ـ لیلی: (لیلی بنت سعد العامریه)، دختر عموی قیس بن الملوّح بن مزاحم بن عدس بن ربیعة بن جعده بن کعب بن ربیعة العامری. داستان پر سوز و گداز عشق مجنون (قیس عامری) از قبیله بنی عامر و (لیلی دختر سعد) به رشته نظم درآمده‌است که از داستان‌های مشهور عامیانه (فولکلور) تازی صدر اسلام می‌باشد. (قیس ولیلی) از بطن قبیلهٔ هوزان بودند و مابین سالهای (۶۴۵م - ۶۸۸) میلادی در فلات نجد در بادیهٔ عرب می‌زیسته أند.

(۳) رخسار : [ رُ ] (اِ مرکب) گونه که به عربی خَدّ گویند ولی از کثرت استعمال به معنی روی (تمام چهره) نیز می‌آید. (از شعوری ج ۲ ص ۲۳). روی و چهره و عارض . (ناظم الاطباء). اُجْنة. وَجْنَة. وَجَنة. وِجْنة. وُجْنة. عذار. ممسوح . خُدّة. کَرْشَمة. (منتهی الارب). خَدّ. رخساره . گونه . عذار. صفح وجه . مُحَیّا. (یادداشت مؤلف). رُخ ّ. (دهار). دیدار. (ناظم الاطباء) : بین آن نقاش و آن رخسار او از بر خور همچو برگردون قمر.

(4) نجد: فلاتی است کوهستانی در کشور عربستان سعودی که ارتفاع آن بین ۷۵۰ تا ۱۵۰۰ متر می‌باشد، از شمال به عراق وکشور اردن، از جنوب به ربع الخالی، از مشرق به احساء و از مغرب به حجاز محدود است.از این فلات چند وادی (درواه) عبور می‌کند که مهم‌ترین آنها «وادی رمه» و «وادی بنی حنیفه» است، و در آن واحه‌هایی وجود دارد که سکنه این فلات در کنار آن واحه‌ها بسر می‌برند. قبایل مهم ساکن نجد: عنیزه، و عِنِزَة، عتیبه، حرب، بنی مره، و مطیر است.

(5) یمن: (به عربی: الجمهوریة الیمنیة)‏ کشوری عربى در جنوب غربی آسیا و در جنوب شبه جزیره عربستانواقع در خاورمیانه، و پایتخت آن شهر صنعا است. یمن ۵۲۷٬۹۶۸ کیلومتر مربع گستردگی دارد. یمن دارای دو ساحل مهم است، ساحلی غربی در کرانهٔ دریای سرخ و ساحلی جنوبی در کرانهٔ دریای عرب، همچنین دارای چند جزیره‌است که مهم‌ترین آنها: جزیره سقطره در دریای عرب و جزیره حنیش در دریای سرخ است.

سرانجام مجنون پس از مرگ ليلى(*)

لقد ذهبت ليلى وذهبت معها أيام الصفاء ليلى في كل يوم أشعر بإنتهاء الحياة وانني على حافة القبر ليلى لقد تركتِ لي ذكرى تمزق قلبي وتقطعه إربا ثم بكى وبكت معه ليلى وقد ظهرت له ظبية فلحق بها وقال : السلام عليك يا هند فما أراك تريني بعد اليوم وانطلق جاريا خلف الظبية.

خرج اهله يبحثون عنه فلم يجدوه ولم يلتمسوا له اثرا وفي اليوم الرابع قالوا : فلما آيسنا منه عدنا طالبين الديار فبينما نسير إذ مررنا بواد كثير الحجارة فوجدناه ميتا بين الحجارة وكان قد خط بإصبعه عند رأسه :

توسد أحجار المهامة والقفر		ومات جريح القلب مندمل الصدر
فياليت هذا الحب يعشق مرة		فيعلم ما يلقى المحب من الهجر

به گفته حشمت موید: مجنون لقب شاعری عرب به نام قیس بن ملوّح عامری از قبیله عامر از نواحی مرکزی عربستان بوده که در نیمه دوم قرن هفتم میلادی می‌زیسته‌است. بر این اساس مجنون عاشق لیلی، دختری از همان قبیله بوده و اشعاری برای وی می‌سروده‌است. این اشعار چنان در میان اعراب موثر افتاد که دست‌کم تا دو قرن بعد، هر شعری که نام لیلی در آن بود، به وی منسوب می‌شد. این اشعار و حکایات، طی دویست سال بعد جمع‌آوری شد و در این مدت دست‌کم ۵ کتاب به زبان عربی به حکایت مجنون اشاراتی کردند.