مسجد در کوخرد
مسجد در کوخرد
مسجد نیایشگاه و محل گردهمایی مسلمانان است. مسجد قدمتی به اندازه خود اسلام دارد. اولین مسجد با ورود پیامبر اسلام به مدینه پایه‌گذاری شد.
|
روزی از امــر خدای مهربان
|
|
من ز شارجه آمدم به این مکان
|
|
«سیبه» دیــدم بَس بلادی با صفا
|
|
نام «کوخرد» أست، أیام صِبا
|
|
برگشادم چشم ناگه آن مکان
|
|
مسجدی دیدم شدم بس شادمان
|
|
بر گشادم درب آن داخل شدم
|
|
لَم أری مِثلَش بَه دُنیا لاجرم
|
|
چون نگاه کردم از روی یـقین
|
|
جــمله دیـدم سـتونهای گچین
|
|
بس ستون‌های ضخیم و استوار
|
|
أی خدا عفو فرما، گناهم بی شمار
|
|
حوض آبش ده به ده بود عرض و طول
|
|
برگشادم لب به صلوات رسول
|
|
« جامع قبله» بنامند نام آن
|
|
لَم یَجد بُنیانه هَذا الزَمان
|
در دهستان کوخرد بیش ۱۸ مسجد وجوددارد، أما مشهورترین آنها مسجد جامع قبله أست، که در سال ۱۳۱۰ هجری قمری بنیادگذاری شده أست، وبزرگترین مسجد دهستان أست، بعدش هم «مسجد فکری» یا همان (مسجد لوز قدیمی) بوده أست، در زمان کودکی ما فقط این دو مسجد در کوخرد وجود داشته بود، ومردم ده می‌گفتند: (مسجد لوز) و (مسجد قبله). أما حالا ۲۰ مسجد و شاید هم بیشتر در خود دهستان کوخرد وجود دارد.
«مسجد جامع قبله» (مسجد قدیم) یکی از زیباترین مساجد کوخردبود، این مسجد در محلهٔ «قبله» واقع شده أست، بنابراین مسجد قبله خوانده می‌شود، این مسجددر سال ۱۳۱۰ هجری قمری ساخته شده‌است. خرج مسجـد در آن زمان مبلغ یک هـزار (۱۰۰۰) تـومـان بوده‌است، در ساخت این مسجـد تمام کوخـردی‌ها از زن و مرد شـرکت داشتـنـد، هـر کس بـه قـدر استـطاعتش. آنـهایـی کـه تـوانایی پـرداخت پـول نـداشتند، مصالح و لوازمی مـانند سنگ، چوب، آب و گل مـی آوردنـد زن‌ها هـم در این کار عـظیم بـی بهـره نبودنـد، آنان در شبها کـه مـردهـا در سر کار نبودنـد، می‌رفتند و از درواه شمو (نام رودخانهٔ فصلی در شمال غرب کوخرد) سنگ مـی آوردنــد، این زنان سنگ را بـر روی سـرشان می‌گـذاشتند و برای ساخت مسجـد مـی آوردنـد و صبح کـه مــردهـا بـر سر کار مـی آمـدنــد از آن سنگ‌ها استـفاده مـی کردند، تمام کـوخـردی هـا از زن و مـرد در ساخت این مسجـد سهیم بـودنـد.
استاد بنایی که این مسجـد را ساختند به نام( معمار حـاجی ملا محمــد شـریـف کاظـم) نـام داشت و اولین امـام مسجــد و جمعه و جماعت هم ( حاجی ملا مصطفی کوخردی) نام داشت.
متـأسفانه این مسجـد تاریخی بعد از گذشت ۱۰۲ سال از تـاریـخ آن، در سال۱۴۱۲ هجـری قمـری تخریب شد و آن تحفهٔ اسلامی و آن معلم تـاریخی کـوخـرد از بین رفت و در محل آن مسجد جامع کنونی کوخرد ساخته شد.
این مسجـد در سال ۱۹۹۱ میلادی در محل مسجد جامع قدیمی ساخته شده‌است. مسجد مذکور به نفقهٔ مرد خیر الحاج سلطان بوشالات ساخته شده‌است. ایشان الحاج سلطان بن حسن ابوالشالات کوخردی رحمت الله علیه هستند که در سال ۱۹۹۵ میلادی در دبی دار فانی را وداع گفتند، خداوند رحمتش کند.
تمام مسجدهای دهستان بسیار نظیف و تمیز بوده واز کلیهٔ وسایل مدرن امروزی أعم از زیلو، موکت، فرش، پنکه، کولر، بخاری، بلندگو، و آب سردکن برخوردارأست.
مسجد نه تها عبادت گاه بوده، بلکه دار العلم والمعرفه نیز بوده أست، ودر مسجد تعالیم دین اسلامی حنیف قرائت و تحفیظ قرآن نیز به کودکان تعلیم داده می‌شده أست.
سقف تمام مسجدها از چوب و سنگ می‌باشد، وأغلب مسجدها دارای شبستان‌های زیر زمینی هستند که مخصوص زمستان می‌باشد. برای تعمیر وبازسازی مسجدها وبرکه‌های آب معمولاً مردمانی خیرخواهی از کوخرد و مناطق خلیح مثل: بحرین ، قطر ، کویت ، عربستان سعودی ، و امارات متحده عربی ، همه ساله وجوهات خاصی ارسال می‌دارند.
تمام مردمان کوخرد و روستاهای منطقه متدین بدین اسلام هستند، واز أتباع اهل سنت واز پیروان امام محمد ادریس شافعی هستند. از پیروان مذاهب و یا أدیان دیگری دیده نمی‌شود، گرچه کوخرد (سیبه) در سابق گبر یا زرتشتی نشین بوده، أما حالا والحمدالله از این بت پرست‌ها کسی وجود ندارد. وتمام مردم منطقه از أهل السنة والجماعة هستند، وبگذاردن نماز پنج وقت معین و در مساجد و بصورت جماعت علاقمند و مایل هستند بنحوی که در تشکیل مجالس کنفرانس عمومی یا کمیسیون‌های اداری این مطلب باید از نظر تعیین ساعت در نظر گرفته شود حتی اگر پیشنماز عالم نباشد با انتخاب یک فرد عادی بعنوان پیشنماز جماعت را معمول ومرعی می‌دارند.
مسجد بلال
از کودک ده ساله تا مردان مسن وکهنسال که به سختی خودرا به مسجد می‌رسانند ویا با ماشین و موتور سیکلت آن هارا می‌آورند و در نماز جماعت روز جمعه شرکت می‌نمایند، مسجدهای شان بعنوان زیباترین ومعمور ونظیف ترین ساختمانهای دهستان ومحله دایر ونگاهداری می‌شود. هر مسجد علاوه بر صحن داخلی (هواخوش) و شبستان زیر زمینی دارای صحن بیرونی مفروش باسیمان یا گچ ویا کاشی بوده، در سابق هر مسجدی دارای آستخر سر پوشیده وچاه آب باچرخ گاوی اختصاصی برای تأمین آب آن بوده، در بعضی از آنها محلی برای شستشوی بدن بصورت یک دوش آب به شرح ساده ودر عین حال جالب زیر تعبیه شده أست، در کنار استخر أطاقچهٔ کوچکی که بنام (خونی) معروف بوده برای استحمام و دوش آب تعبیه شده که روی یکی از دیوارهای آن در ارتفاع معادل قد انسانی مخزن کوچکی بظرفیت سی چهل لیتر آب ساخته شده بود، اما حالا و بعلت از کار آفتادن چاه چرخ گاوی آب استخرها نیز در مساجد از کار أفتاده و از آب لوکه کشی استفاده می‌شود، مساجد دارای شبستانی زیر زمینی می‌باشد که زمستان مورد استفاده قرار می‌گیرد، و در آنها بخاری روشن می‌کنند.
روزهای جمعه در دهستان کوخرد و دهات منطقه یک ساعت قبل از ظهر از هرکاری دست می‌کشند و با شستشوی بدن و پوشیدن لباسهای تمیز که أغلباً پیراهن عربی بلند سفید أست، و قسمتی نیز با پوشیدن کت و شلوار خودرا برای گذاردن نماز جمعه آماده می‌کنند.
مسجد اليتيم در « كُل كادى » ــ پشت رودخانه (پَس رُوه)
خطبهٔ جمعه بزبان عربی توسط خطیب قرائت می‌شود، قسمتی از خطبه نیز به فارسی ترجمه می‌شود. در سایر روزها هرکس در مسجد محلهٔ خود نماز برگذار می‌نماید. در ماه مبارک رمضان مساجد کوخرد رونق خاص وگیرایی دارد، مردمان به نماز ویژه (تراویح) و مولود وتلاوت وختم قرآن می‌پردازند. علاوه برماه مبارک رمضان در ماه‌های ربیع الأول و ربیع الثانی شبانه در مساجد مولود باقرائت أشعار موزون عربی در مدح حضرت رسول صلی الله علیه وسلم باشور و هیجان بجای می‌آورند، و در پایان مراسم از حاضرین در مسجد بانقل وشیرینی پذیرایی می‌گردد.
از کشیدن سیگار و دخانیات در مسجد پرهیز می‌کنند، در مدخل أولین در ورودی به مسجد کفش‌های خودرا در می‌آورند و در مکان مخصوص کفش‌ها می‌گذارند، به مسجد فوق العاده احترام می‌گذارند.
مذهب أثر فوق العاده خودرا در زندگی و أفکار و آراء مردم حفظ کرده أست.
در کنار ساختمان هر آب أنبار (برکه) سکویی صاف ومسطح باگچ برای نمازگذاران احداث شده أست که نام آن (نمازگه) یا نمازگاه می‌باشد، در موقع ظهر و عصر و غروب آفتاب و دوساعت از شب گذشته وصبح زود برای نماز پنج وقت روزانه اختصاص دارد، ودر این اوقات همه کاری را تعطیل می‌کنند، از سنت‌های اسلامی فقط آنچه در عهد حضرت رسول صلی الله علیه وسلم أنجام وعمل شده أست به جای می‌آورند، بهمین جهت در طول سال فقط دو عید بزرگ اسلامی یعنی عید فطر و عید قربان (عید الأضحی) می‌شناسند، و در این دوعید بزرگ همگی از کوچک وبزرگ و زن و مرد لباس نو می‌پوشند وعطر و لوازم زینت استعمال می‌کنند، و بعیادت بزرگان و همسایه‌ها می‌روند و اطعام می‌کنند، مراسم این عیدها چند روز ادامه دارد وتعطیل عمومی می‌نمایند. چهار نفر خلفای الراشدین رضی الله عنهم به یک نسبت مورد احترام بوده، و أئمه و أهل البیت علیهم السلام والصحابة والتابعین رضوان الله علیهم أجمعین را با احترام یاد می‌کنند.
منبع
- محمدیان، کوخردی، محمد، “ (به یاد کوخرد) “، ج۱. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۳ میلادی.
در اين وبلاگ سعی بر اين است تا اطلاعاتی در مورد بخش كوخرد و مناطق اطراف شهرستان بستک و استان هرمزگان به بازديد كنندگان عزيز ارائه شود.