قلعه جناح

قلعه جناح قلعه‌ای تاریخی واقع در شهر جناح در بخش جناح شهرستان بستک در غرب استان هرمزگان ، یکی از آثارهای تاریخی و از نقاط دیدنی استان هرمزگان در جنوب ایران است.

صورة معبرة عن قلعة جناح

 

 
نمايى از قلعه تاريخى شهر جناح ــ هرمزگان (قبل از ويرانى)


«قلعه جناح» یکی از قلعه‌های مهم منطقه بوده‌است، این قلعه هنگام لشکر کشی بفرماندهی سردار طهماسب قلی خان جلایر فرمانده قشون نادر شاه در تعقیب سردار محمدخان بلوچ و حمله به کمشک ودستگیری شیخ احمد مدنی در کمشک باتهام پناه دادن به سردار محمد خان بلوچ، نقش عمده‌ای داشته‌است، ویکی از نقاط تجمع وبا موقعیت بسیار عالی سوق الجیشی بر سر راه‌های اصلی بیخهٔ فرامرزان وراه اصلی خور جناح قرار داشته بوده‌است. آثار این دژ برفراز تپه‌ای نه بس بلند باقی مانده‌است. مصالح به کاررفته، سنگ‌های بزرگ و ملاط آن گِل و گچ و ساروج است. درب ورودی قلعه از جنوب بوده‌است که دارای در بزرگ چوبی با گل میخ و کنده کاری بوده‌است. باقی مانده ستون‌های سنگی قلعه با گچ بری‌های ساده ، وجود دارد. در جبههٔ جنوبی آثار پلکانی به چشم می‌خورد که به طبقه دوم راه می‌یافته‌است. متأسفانه در اثر بی توجهی مسؤولین و به مرور زمان این قلعه در حال حاضر به ویرانه‌ای مبدل شده‌است.وفقط قسمتی از خرابه‌های دیوار آن ، وآثاری که از شالدهای باقی مانده نشان می‌دهد قلعهٔ مستحکمی بوده‌است.

منبع

  • محمدیان، کوخردی ، محمد. (شهرستان بستک و بخش کوخرد) ج۱. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۵ میلادی.

مسجد جامع قبله

مسجد جامع قبله نام مسجدی است واقع در دهستان کوخرد در بخش کوخرد شهرستان بستک استان هرمزگان ایران. این مسجد در سال ۱۳۱۰ هجری قمری ساخته شده‌است.

 


 
مسجد جامع قبله - كوخرد

 

ساخت مسجد

هزینه مسجد قبله در آن زمان مبلغ یک هزار تومان بوده‌است، در ساخت این مسجد تمام کوخردی‌ها از زن و مرد شرکت داشتند، هر کس به قدر استطاعتش. آنهایی که توانایی پرداخت پول نداشتند، مصالح و لوازمی مانند سنگ، چوب، آب و گل می‌آوردند. زن‌ها هم در این کار عظیم بی بهره نبودند، آنان در شبها که مردها در سر کار نبودند، می‌رفتند و از درواه شمو (نام رودخانه‌ای فصلی در شمال غربی کوخرد) سنگ می‌آوردند، این زنان سنگ را بر روی سرشان می‌گذاشتند و برای ساخت مسجد می‌آوردند و صبح که مردها بر سر کار می‌آمدند از آن سنگ‌ها استفاده می‌کردند.

معمار

استاد بنایی که این مسجد را ساخت معمار حاجی ملا محمد شریف کاظم نام داشت و اولین امام و پیشنماز مسجد هم حاجی ملا مصطفی کوخردی نام داشت. یکی از علماء برجسته کوخرد به نام ملا محمد علی کوخردی که شخص معروفی بوده‌است، به همین مسجد وابستگی داشت.

خرابی مسجد تاریخی

متأسفانه این مسجد تاریخی و اثر کهن پس از گذشت ۱۰۲ سال از تاریخ آن، در سال ۱۴۱۲ هجری قمری تخریب شد و در محل آن مسجد جامع کنونی کوخرد ساخته شد. (عکس روبرو).

 

  مسجدهای تاریخی استان هرمزگان  ن  ب  و 

مسجد جامع دلگشا| مسجد گله‌داری| مسجد جامع| مسجد خداداد| مسجد جامع جناح| مسجد دهتل| مسجد غیاث| مسجد بازارمساح| مسجد جامع کیش| مسجدافغان| مسجد ملک بن عباس| مسجد جامع کوهیج| مسجد منبر کهنه| مسجد جامع بندرعباس| مسجد ناصری| مسجد دژگان| مسجد گوده| مسجدهای قشم| مسجد لُوز| مسجد شیخی| مسجد فرامرزان| مسجدکُوِردان| مسجد سلطان العلماء| مسجد چالهٔ کوخرد| مسجدخالدی لنگه| مسجد فرامرزان| مسجدجامع قشم| مسجد توران شاه| مسجد هنگویه| مسجدبربار| مسجدبرخ| مسجد گچویه| مسجدکوشه| مسجد جامع قبله | مسجد جامع کهتویه | مسجد جامع چاه بنارد| مسجد جامع بستک| مسجدکنچی| مسجد کمشک| مسجد بن نادار|

 

منبع

  • محمدیان، کوخردی، محمد ، “ «به یاد کوخرد» “، ج1. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰2 میلادی.

کرت (درخت)

کِرت یا ( کِـرتِ ) به لهجهٔ محلی کوخردی ودر بعضی از مناطق لارستان ( کـِتُـه ) گویند. این درخت گونه‌های باغی و کوهستانی بیابانی است.

گونه‌های کِرت

    • گونه اول  : در محل‌های آب خیز وجدولهای باغها می‌روید.
    • گونه دوم  : در بیابانهای و رشته کوهای هرمزگان مانند رشته کوه ناخ و دره‌های رشته کوه زیر وکوه‌های اطراف دیده می‌شود.

با این فرق که نوع باغی تنومند، ولی نوع دوم چندان بزرگ نمی‌شود. شاید به علت کم آبی در کوهستان وبیابان باشد. این دونوع دارای برگ وتیغ شبیه به هم اند، اما میوه آنها باهم فرق دارد. اید درخت برای تغذیه حیوانات (دام) استفاده می‌شود. مخصوصأً در ایام خشک سالی وکمبود علوفه.

گاهی از دانه‌های کِرت یا (کـِـتُـه) در ایام قحت سالی برای غذا به جای برنج (پلو) استفاده نموده‌اند. ولی گویند که غذایی‌سنگین و دیر هضم بوده‌است.

درختان تنومند كوهستانی
بنه|سمر|کُنار| سَلَم | کُور | کِرت | کُوهِنگ | گز

منبع

  • محمدیان، کوخردی، محمد ، “ «به یاد کوخرد» “، جلد دوم. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۳ میلادی.

سیبه (کوخرد)

سیبه یا سیبا واژه‌ای مهجور در فارسی است به معنی شهر دارای حصار و بارو. این واژه به قولی از زبان ترکی آمده است.

 

 

 
آثار حمام ساسانی سیبه در کوخرد عکس از آقاى علی پارسا

نام قدیم کوخرد

شهرسیبه همچنین نام قدیم دهستان کوخرد در بخش کوخرد شهرستان بستک استان هرمزگان ایران است.

پیشینه تاریخی

پیشینه تاریخ این سیبه قدیم را پنج هزار سال دانسته‌اند. در کوخرد دژ بزرگی به نام قلعه سیبه وجود دارد. همچنین نام گرمابه‌ای در کوخرد حمام سیبه بوده و نام درخت کهنسالی در آنجا «گز سیبه» است.

منبع

  • ^ ^ کتاب: *محمدیان، کوخردی، محمد ، “ «به یاد کوخرد» “، ج1. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰2 میلادی.