تیله یا ( تیله‌بازی )

تیله یا ( تیله‌بازی ) 

تیله یا ( تیله‌بازی ) 

تیله یا ( تیله‌بازی ) 

در زمان قدیم هنگامی که کودک بودیم در موسم زمستان هنگامیکه هوا نسبتاً بهاری و خنک بود بچه‌ها در کوچه‌های کوخرد (تیله‌بازی) به گویش کوخردی (بازنگ تیله) می‌کردند. گروهی نیز در حیات خانه دو چاله کوچک به اندازه ۱۰ سانتی متر قطر و ۵ سانتی متر می‌ساختند و در خانه‌ها ی شان بازی می‌کردند، در بعضی بازیها سه چاله می‌ساختند و سه نفری بازی می‌کردند.

تیله به لهجه كوخردى (مايه) گويند.

 

تيله

این بازی طرفداران زیادی داشت، حتی گاه وقتی بزرگسالان نیز بازی (تیله‌بازی) می‌کردند.

تیله توپ توپُر کوچکی (به قطر حدود یک سانتیمتر) از جنس شیشه است که معمولاً داخل آن شیء رنگی‌ای قرار داده شده‌است. این توپ شیشه‌ای وسیلهٔ بازی «تشر» یا تیله‌بازی است.

 

تيله

این بازی که معمولاً بصورت دو نفره انجام می‌شود همانند بازی پاسور دارای بازی‌های مختلفی است. ولی اصلی‌ترین بازی آن که مردم بیشتر آن را می‌شناسند «کل» است. البته این هم نامی است که در نقاط مختلف تفاوت دارد بازی به گونه‌ای است که برای شروع باید دو چاله کوچک به اندازه ۱۰ سانتی متر قطر و ۵ سانتی متر عمق داشته باد. دو نفر بصورت ایستاده بازی را شروع می‌کنند و انتخاب فرد آغاز کننده بشکل‌های مختلف از جمله سنگ‌کاغذقیچی و یا تعیین قراری از قبل انجام می‌شود. البته در جاهایی این بازی به صورت چند نفره و یا حتی به صورت تیمی اجرا می‌شد.

تيله

  

اِمشَبْ مَن خاطرْاتَم تُو کُوچَه‌های کوخرد		کِه با تَمَناهامُونْ جَمع می‌شَدیم باهَم گرد
خاطرات کَودَکی سوار ابر و باد		اِنگار کِه باز دُوبارَه کَرده اَز دیروزها یاد
«تیله‌بازی» یا فوتبال تُو کُوچَه‌های بی غَم		بُزُرگترامُون داشتَن تُو شادیهای ما سَهم
وَقتی رَفتیم جُلُوتَر اِنگار غَم‌ها اُومدن		یاد گِرفتیم یه جُوری کِه هَمَه اِینجا بدن
«تیله» هامُون گُم شُد تُو گَرد و خاک اِمروُز		دِلَم می‌خواد بَرگَردَم یه کَم بَه کُوچَه دیروز

 

• شعر از: یاس ـ کوخرد

تيله

 

تيله شكرى

(مايه اي شكرى)

تیله یا ( تیله‌بازی )  

تیله یا ( تیله‌بازی ) 

 

منبع

• محمدیان، کوخردی، محمد، “ (به یاد کوخرد) “، ج۲. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۳ میلادی.

منبع:awayeseebah 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

«با تاریخ دیار کوخرد و منطقهٔ باستانی بخش کوخرد بیشتر آشنا شوید»   

 

   

    

 استاد محمدیان را در کنار پروفسور M.M.Bigani رئيس دانشگاه

پزشكى بمبئى و رئيس هيئت مديره بيمارستان بريدج كندى بمبئى 

*پژوهش و تحقيق استاد:محمدمحمدیان کوخردی

Kukherd District

Kukherd District

 

Kukherd District

(Persian: بخش كوخرد) is a district (bakhsh) in Bastak County, Hormozgan Province, Iran. At the 2006 census, its population was 13,201, in 2,675 families.^[1] The District has one city: Kukherd.

 

 

 

Kukherd District

Kukherd District

 

Kookherd

Kukherd District

Template:Bakhshe Kookherd

Kukherd

 

:References

• Mohammed Kookherdi (1997) Kookherd, an Islamic civil at Mehran river, third edition: Dubai
•  2003 میلادی Mohammed Kookherdi Mohammadyan (2003), Beyade Kookherd, third edition : Dubai.
•  
•  Mohammed Kookherdi Mohammadyan (2005), Shahrestan Bastak & Bakhshe Kookherd, First edition : Dubai.

علماء _ دانشمندان ـ نویسندگان کوخرد

علماء _ دانشمندان ـ نویسندگان کوخرد

مُسَلَمّ أست که در منطقه، دار العلم‌های محلی وجود داشته و بالنتیجه دانشمندانی وعلمایی تربیت می‌شدند، وتحصیل علم ودانش رونق داشته أست، وعلماء أفاضل ودانشمندان شایسته أی تربیت شدند که مشهورترین آن‌ها عبارتند أز:

• حاجی شیخ عبدالرحمن بزرگ ، ایشان از علماء وصلحاء مورد أعتقاد مردم بودند، تعلیمات دینی وطریقت از برادر بزرگ خود «شیخ عبدالقادر» آموخته ودر مدرسه شیخ مدرس بود، مدتی در مکه مکرمه ادامهٔ تحصیل کرده و در آنجا از علماء برجسته وطراز أول شناخته شده بود، بعداً در کوخرد مدرسه أی بنا کرده ودر آنجا أقامت گذیده أست، و از حاصل زراعت از فنواتی که خودش احداث نموده بود امرار معاش می‌کرد، و چندی بعد از فوت شیخ عبدالقادر مردم را أرشاد وهدایت می‌نمود، ایشان در سال ۱۱۴۹ هجری قمری در کوخرد در گذشته أست ودر بقعه أی سمت غربی کوخرد که به نام دو گنبدان معروف أست مدفون أست.

آرامگاه حاجی شیخ عبدالرحمن بزرگ

 

• حاجی ملا اسماعیل ، فرزند شیخ حسن برادر شیخ عبدالرحمن بزرگ، از صلحاء بازهد وتقوی از طرف عمویش أمور قضاوت کوخرد ، هرنگ ، لمزان و دژگان بعهده او بود، بیشتر عمر خود در أمور کشاورزی وغرص نخیلات صرف می‌کرد، وأحشام وأغنام زیادی داشت، اشتیاقی مفرطی به دامداری داشت، حاجی ملا اسماعیل گویا در حدود سال ۱۱۵۳ هجری قمری فوت کرده أست، ودر بقعه جنب شرقی بقعهٔ عمویش شیخ عبدالرحمن بزرگ مدفون أست که در یک محوطه واقع شده أست.

آرامگاه شیخ حاجی ملا اسماعیل

 

• حاجی ملا عبدالواحد ، فروند حاجی ملا اسماعیل، معروف بود به «حاجی ملا عبدالواحد آخوند» یکی از علماء وقضاوت معروف این حدود بوده أست، فوت أو در روستای هرنگ رخ داده ودر بقعهٔ کوخرد جنب قبر پدرش مدفون أست.

آرامگاه حاجی ملا عبدالواحد

 

• آرامگاه حاجی شیخ عبدالرحمن بزرگ .
• آرامگاه حاجی ملا اسماعیل .
• آرامگاه حاجی ملا عبدالواحد .در یک محوطه قرار دارند.

• آرامگاه سید مظفر سید منصور در صدمتری محوطه واقع شده أست.

آرامگاه سید مظفر سید منصور

 

• سید مظفر سید منصور ، یکی از فضلاء واز بزرگان سادات کوخرد بودند، آرامگاه وی در محوطه‌ای جداگانه قرار دارد. آرامگاه سید مظفر در میان گورستان دهستان کوخرد و در هزار متری غرب دهستان کوخرد واقع شده‌است.

 

• ملا محمد علی کوخردی عالمی جلیل ومربی فاضلی از علماء اجلاء عصر خود بود، مردی باتقوا ومحب للخیر بر فقراء ، ومردم اعتقاد خوبی به ایشان داشتند، ویکی از أولیاءالله الصالحین می‌شمردند، ایشان در بندر لنگه تحصیل نموده بودند، وبعدها در مصر و در ازهر الشریف کسب علم نموده بودند. ایشان درسال ۱۳۴۵ هجری قمری در کوخرد فوت کردند.

 

• ملا عبدالله محمد عابدین کوخردی ، ایشان در بندر لنگه و در مدرسهٔ سلطان العلماء کسب علم نموده بودند، وی در سال ۱۳۴۷ هجری قمری در کوخرد فوت کردند.

 

• سیدعماد سیداحمد سید قطب الدین، ایشان در بندر لنگه نزد سلطان العلماء شیخ یوسف بن عبدالرحمن الخالدی کسب علم نموده بود، و درسال ۱۳۳۵ هجری قمری در کوخرد در گذشت.

 

• حاجی شیخ مصطفی شیخ یوسف ،مشهور به (شیخ مصطفی عالم) ، ایشان نزد العلامه شیخ عبدالله نقشبندی کسب علم کرده بودند، ودر سال ۱۳۹۹ هجری قمری در کوخرد فوت نمودند.

 

• حاجی ملا محمد شریف محمد عبدالرحیم شاکر ، ایشان نزد العلامه شیخ عبدالله گچویی کسب علم نموده بودند، ودر سال ۱۴۰۹ هجری قمری در کوخرد فوت کردند.

 

• از علماء دینی که بگذریم باید أز أولین دکتر داروساز کوخرد یعنی مرحوم حاجی جعفر پالاش نام ببریم، ایشان در سال ۱۳۴۱ هجری قمری در امارت شارجه یکی از امارات هفگانهٔ امارات متحده عربی متولد شدند، تحصیلات خودرا در مکتب خانهٔ شارجه فرا گرفتند، در علوم عربی و فارسی و معقول و منقول آشنایی پیدا کردند، وی بـزبان انگلیسی و اردو تسلط کامل داشتند، وبراحتی صحبت می‌کردند.

دكتر:حاجی جعفر پالاش

به مطالعه علاقهٔ فراوانی داشتند، و صاحب قلم نسخی بوده، نویسنده چیره دستی بودند. ایشان بعد از اینکه در نیروی (هوایی انگلیس BRITISH AIR FORS) در شارجه که به (محطه) معروف به عنوان متـرجم بـه کار گماشته می‌شوند. در حین شغل جدیـدش با آقـای دکتر روبرت ویلیام دکتر کلینیک پایگاه هـوایـی انگلیس آشنایی پیدا می‌کنند، آقای دکتر ویلیام وقتی می‌بینند که وی جوانی هوشیار و باسواد هستند بـه وی پیشنهاد می‌کنند کـه تعلیم خـود را تمـام کنند. ایشان هـم بـه نصیحت دکتر گـوش می‌دهند و به تعلیم خود در آن پـایگاه و زیر نظر دکتر ویلیام ادامـه می‌دهند و بعد سه سال تحصیل زبان انگلیسی خود را به پایان می‌رسانند و بـه مـدرک دکتر داروساز نایل می‌گردند. وی أولین دکتر داروساز منطقهٔ کوخرد و شهرستان بستک می‌باشند. حاجی جعفر محمد جعفر در سال ۱۴۱۱ هجری قمری برابر با ماه اکتبر ۱۹۹۰ میلادی در سّن ۷۰ سالگی در کوخرد فوت کردند.

 

منبع

• محمدیان، کوخردی، محمد، “ (به یاد کوخرد) “، ج۱. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۳ میلادی.