کاروانسرای کوخرد
کاروانسرای کوخرد
پـیدائی وموجودیت کاروانسراها در کوخرد ومناطق اطراف از گذشته بسیار دور آغـاز و طـی قـرون متمـادی بـه دلائـل گونـاگون، اقتصادی، سیاسی، نظامی، و مـذهبـی بـه تـدریج توسعه وتکامل یافته‌است، وبه علت قرار داشـتـن دهستان کوخرد در شاهـراه بازرگانـی شرقی ـــ غـربـی، و از شیراز، لار بستک به بندر لنگه و بندر عباس، که بـوسیله قافله های(کاروانهائی) بزرگ از قاطر و الاغ و اسب بارکشی می‌شده‌است، لـذا در این راههای دور نـیـاز بـه استراحتگاه‌ها داشته انـد، بنـابرایـن ایجـادراه‌های بازرگانـی و نظامی وتـأمین امنیت کاروان و کاروانیـان بـه دیـده عنایت نگریسته شده‌است.
قـافلـه، یـا کـاروان، گـروهی مسافر را شامل می‌شود که از محلی معلـوم حرکت وپـس از روزها مسافرت به نقطه دیگری یا مقصد می‌رسیدند.
کوخرد یکی از قـدیمی تـرین مناطقی است که با فرهنگ غنی وآثـار به جامانده از گذشتهٔ خود، از دیر باز مورد توجه خاص وعام بـوده کـه در مسیر عـبـور کاروان هـای بازرگانـی و تجاری قـرار داشته‌است.یکی از توقف گاه‌های مهم واصلی این بازرگانان کاروانسرای واقع در مرکز شهر بوده.ایـن کاروانسرا از مـهـمـتـرین یـادگـارهـای گرانـقـدر مـعـمـاری دهستان کوخرد سیبه بعد از مسجد جامع قبله بوده، که رونقی خاص به این منطقه می‌بخشیده‌است. متاسفانـه این اثر بـزرگ مـعـمـاری را مانند مسجد جامع قبله خراب کردنـد. ناگفته نمانـد که از بین تمام کاروانسراهـا، کاروانسرای کوخرد بزرگ‌تر وزیباتـر از بقیه بـوده، بخاطـر مـوقعیت خاص دوران آن زمان. کاروانسرا شامل ۸ اتاق بزرگ وکوچک بوده و ۲ باب ((دروازه)) اصلی وفـرعـی داشته‌است. دروازه اصلـی رو بطـرف قبلـه و دروازه فـرعـی رو بطـرف دریا (جنوب) باز می‌شده. بالای دروازه اصلـی کاروانسرا طاق مجـللی، هـلالـی شکل بلندی قـرار داشت کـه جـلـوه خـاصـی بـه دروازه و کاروانسرا داده بـود.
جلو دروازه فـرعـی از طـرف جنوب، یک کمی مـایل بطـرف قبلـه نمازگاهی بـود به شکل مربع که در موقع تابستان برای نشستن واستراحت ازآن استفاده مـی شده‌است.
اهمیت کوخرد از آنجا بوده‌است که درآن زمان روستایی بزرگ ومرکز تجاری وتوقف گـاه کاروانیان بین لار و بندر لنگه به حساب می‌آمده‌است، بـه خاطـر ایـن اهمیت درآن دوران، روی ایـن روستا بسیار حساب مـی شده‌است، چـرا کـه درآن زمـان کوخرد یا سیبه قدیم خـودش تنها و هیچگـونـه آبادی بـزرگ اطـراف آن وجـود نـداشته، وزمین زراعتـی کوخرد تا حدود نزدیک به جناح بـوده‌است، و جناح هـم یکی از قـدیمـی‌ترین مناطـق آن دوران است.
از آنجائیکه کوخرد شهری أست که پیشینه آن به دوران حکومت ساسانیان باز می‌گردد، لذا نام کوخرد با تاریخ پر رمز وراز منطقه عجین شده أست، تا آنجا که نام کوخرد در سفرنامه‌های بسیاری از جهانگردان معروف یا مورخانی که از این منطقه عبور یا یاد کرده أند از جمله سفرنامه ابن بطوطه و کتاب (تاریخ کمبریج) که یکی از منابع معتبر تاریخی منتشر شده توسط دانشگاه کمبریج انگلستان أست ثبت شده.
درسراسر راه لار بـه بستک و کوخرد بـه بندر لنگه کاروانسراهـای متشابـه بفاصلـه سه فـرسنگی دیـده می‌شود، سازنده آنـهارا بنـام شاه عبـاس مـی نامند ولی مطمئنا در زمـان بعد از شاه عباس ساخته شده انـد، هــم اکنـون آنـها یا خـالـی بــوده و یا پـاسگـاهـهای ژنــدار مــری ((نیروهای انتظامی)) در آنها سکونت گرفته‌اند و یا تخریب شده‌اند .
منبع
- محمدیان، کوخردی، محمد، “ (به یاد کوخرد) “، ج۱. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۳ میلادی.
در اين وبلاگ سعی بر اين است تا اطلاعاتی در مورد بخش كوخرد و مناطق اطراف شهرستان بستک و استان هرمزگان به بازديد كنندگان عزيز ارائه شود.